Draaitafel - Verdeelapparaat
Worm en Wormwiel
Het maken van een worm en een wormwiel lijkt moeilijker dan het in werkelijkheid is. Een worm maken is niet meer dan een schroefdraad snijden op de draaibank. Omdat moduul tandwielen een drukhoek hebben van 20° moet de beitel voor het maken van een worm geslepen zijn onder een hoek van 40°. De spoed wordt bepaald door de moduul van het wormwiel. Voor deze draaitafel heb ik gekozen voor een wormwiel met moduul 1. De spoed van de worm is gelijk aan
moduul x pi = 1 x pi = 1 x 3,14
Sommige draaibanken hebben wisselwielen waarmee moduuldraad kan worden gesneden.
Voor deze is er geen probleem. Indien uw draaibank niet voorzien is om moduuldraad te snijden
moet je zelf de tandwielen berekenen.
Omdat 3,14 niet te gebruiken is om tandwielen te berekenen gebruiken we voor pi de breuk 22/7
Zoals je kan zien heb je dan een tandwiel nodig met een veelvoud van 11. Meestal
kom je wel klaar indien je een tandwiel koopt met 44 tanden.
Indien de tandwielkast van je draaibank 4 wisselwielen heeft kan je de tandwielen berekenen met de volgende formule:
A/B x 22/7 x spoed van de leias
Indien de tandwielkast van je draaibank 6 wisselwielen heeft kan je de tandwielen berekenen met de volgende formule:
M/N x A/B x 22/7 x spoed van de leias
Mijn draaibank heeft 6 wisselwielen en een leias spoed van 3mm. Ik heb de volgende tandwielen gebruikt
28/35 x 44/24 x 30/42 x 3 = 3,14
Klik om foto's te vergroten.
Draai op je draaibank twee identieke wormen zoals op tekening 10. Maak deze van hardbaar staal, zoals gereedschapsstaal, stubs staal, of staal C45. In één worm worden vier hoeken weg gefreesd zoals op de foto te zien is. De snijvlakken moeten door het center van de frees lopen, zoals aangeduid met de gele lijnen. De diepte moet minstens 2,5 mm diep zijn. Verwijder zorgvuldig de bramen en polijst eventueel de snijvlakken met een zandsteen. Daarna kan de frees en eventueel de worm worden gehard. Het is niet noodzakelijk om de worm te harden.
Het wormwiel heeft 72 tanden en is gemaakt van brons. Draai de omtrek van het wormwiel gewoon recht met een diameter van 75mm. De ronde uitholling komt er tijdens het frezen. Om een wormwiel te maken heb je wel enkele hulpstukken nodig zoals later duidelijk wordt. Het wormwiel moet een beetje voor gefreesd worden zodat de worm frees houvast heeft tijdens het begin van het frezen. De frees waarmee je dit doet moet geen moduulfrees zijn. Ik heb een kleine T-gleuf frees gebruikt. Je moet er alleen voor zorgen dat je niet te diep freest. De hellingshoek moet ongeveer 3° zijn. Dit is ook de hellingshoek van de tanden van het wormwiel. Om de verdelingen te maken heb ik gebruik gemaakt van een verdeel apparaatje van mijn vorige EMCO draaibank.
Je kan ook een eenvoudige verdeelkop maken. Hiermee kun je de verdelingen maken met behulp van een tandwiel.
Om het wormwiel te frezen heb je een support nodig. Deze komt op de draaibank in plaats van de bijtelslede. Op deze support wordt het wormwiel vast gezet met een moer. De support moet worden uitgevuld, zodanig dat het midden van het wormwiel net op centerhoogte van de draaibank staat.
Nevenstaande foto laat zien hoe de opstelling voor het frezen van het wormwiel is. De foto is enkel gemaakt ter demonstratie en niet met het echte wormwiel. Wanneer deze opstelling klaar is kan het wormwiel gefreesd worden. Draai de dwars slede voorwaarts tot dat de frees net tegen de buitenkant van het wormwiel komt. Dit is het nulpunt. Zet de nonius van de dwars slede op nul. Zet nu de frees in de voorgefreesde tanden. Start de draaibank op een zo laag mogelijk toerental. Het wormwiel zal nu door de frees worden rondgedraaid. Telkens als het wormwiel een volledige omwenteling heeft gemaakt druk je het wormwiel met de dwars slede voorzichtig korter tegen de frees. Herhaal dit tot je een diepte van 2,5 mm hebt bereikt. Om de laatste 0,25 mm te frezen zet je de snelheid van de draaibank wat hoger (150 toeren/min) zodat de tanden mooi gepolijst worden. De totale tanddiepte is 2,75mm.