Op zoek naar vonken: door Kieran Stewart, Ierland Met mijn aanwinst naar ierland: Ik heb altijd een zwak gehad voor Moto Morini's. Aan het eind van de jaren '70 zag ik een rode 3½ Sport met zo'n grote remtrommel in het voorwiel in een motorzaak in Dublin. Die aanblik ben ik nooit vergeten ! De Morini in kwestie was zo vreselijk duur dat de aanschaf ervan even realistisch was als een afspraakje met een supermodel. Rond 1999 dacht ik opnieuw aan een Morini. Nu echter kwam alleen een goedkope Morini, een opknapper in beeld. Dit was mijn enige optie. Ik zou deze dan zelf restaureren. Via internet kwam ik een Engelse dealer op het spoor, die verschillende Morini's te koop had staan, inclusief een vroeg Touring (Strada) model met trommel vóór. Deze fiets was aan een restauratiebeurt toe. We sloten de deal en hij deed mij er een extra motorblok bij kado en vertelde mij: "het motorblok van deze fiets zit múúrvast vriend". Een eerlijke dealer zullen we maar zeggen ! In maart 2002 nam ik de ferry van Roslare in Ierland naar Pembroke in Wales. De zeereis leek op een scene uit de film "De Perfecte Storm". Na veel avonturen op de woelige baren van de Ierse Zee stond ik eindelijk op de wal in Ierland mét mijn Morini en het extra motorblok. Onmiddellijk werd mijn motorfiets in beslag genomen door de douane, omdat ik geen import papieren of kentekenbewijs/nummerplaat bij de motor had. Na heel veel praten en formulieren invullen werd mijn fiets losgelaten uit het motorfietsen gevang. Voordat ik één vinger uitstak naar de Morini nam ik het bewuste besluit om de fiets weer aan de praat te krijgen en om 'm daarna technisch flink te laten nakijken om er zeker van te zijn dat alles ok was. In het verleden ben ik aan restauraties begonnen om pas in tweede instantie uit te vinden dat motorblok en/of versnellingsbak onherstelbaar beschadigd waren. De Morini weer aan de praat: De Britse dealer had gelijk: het blok zat múúr en múúrvast. Héél jammer, want in het frame was een Sport motorblok gemonteerd. Onmiskenbaar door de ingeslagen "S" aan de rechterzijde van het blok, onder de voorste cilinder. Allereerst haalde ik dit blok uit het frame en plaatste het reserve motorblok er voor terug. Met zes bouten, wat bedrading en een ketting was die klus geklaard. Terwijl ik bezig was verving ik de cilinderkoppen van het reserveblok en sleep de kleppen in. Kennelijk had iemand het reserveblok verwijderd met behulp van een kettingzaag ! Gelukkig waren de koppen van het vastgelopen blok in orde. De simpele opbouw van het Morini blok was voor mij een zéér aangename verrassing. Ik kon niet geloven dat er geen directe olietoevoer naar de cilinderkoppen was. In 1998 restaureerde ik een Ducati SCR 250 uit 1963. De opbouw van dit blok waarbij de speling van iedere as met shimms moet worden opgevuld is een tijdrovende en dure aangelegenheid. Vergeleken met de Ducati is het Morini motorblok een verademing om aan te werken (en het blijft nog héél ook - TK). Er zat beweging in het andere motorblok en het produceerde enige compressie. Volgend probleem dat zich aandiende was het gebrek aan vonken van de bougies. Allereerst controleerde ik de dynamo, bougies en bougiekabels; deze waren allemaal in orde. Vervolgens controleerde ik de voeding van de transducers en pickup en de aarde verbinding met het frame. De kabels, de voeding en aarde verbindingen waren allemaal in orde, dus moesten de problemen veroorzaakt worden door één of beide transducers onder de tank, danwel de pickup. Ik zoch het internet af naar een manier om de transducers/pickup te testen en/of te repareren, maar kon daar niets over vinden. Op het internet vond ik wel wat wijsheid over problemen met transducers en/of pickup, n.l. dat wanneer voeding en aarde verbinding in orde zijn, en één of meedere van deze onderdelen kapot zijn, reparatie niet gemakkelijk is. Daarom besloot ik de originele Ducati ( ! ) ontsteking te dumpen en te vervangen door een Lucas Rita systeem dat ik kocht bij een dealer in Engeland. (N.B. de producent van de originele onsteking - Ducati Elettrotecnica - heeft niets te maken met het motormerk Ducati - TK). HET GOEDE NIEUWS: Over de RITA (versterker) unit valt niet veel te melden. Hij is robuust, simpel en goed gemaakt. Hij is redelijk goedkoop en de set die je aanschaft is compleet. Je kunt de unit zo monteren, zonder nadere modificaties. Een gedetailleerde montage handleiding is bijgevoegd. In tegenstelling tot de originele Ducati Elettrotecnica ontsteking heeft de Lucas Rita unit een accu voeding van 12 volt nodig. Het luchtfilterhuis op mijn machine was beschadigd en daarom heb ik het verwijderd en op die plaats de twee externe 6 volt bobines gemonteerd. Tegen meerprijs is ook een compacte externe dubbele bobine leverbaar. Op deze motorfiets wil ik in een later stadium K&N luchtfilters monteren. De Lucas Rita unit heb ik tijdelijk aan de achterzijde van het bakje voor het boordgereedschap gemonteerd. De Lucas Rita pickup kon ik zonder problemen monteren op de plaats van de originele pickup. De gemonteerde en aangesloten Lucas Rita unit zorgde onmiddellijk voor bougies met vette blauwe vonken. Na 10 à 15 trappen sloeg de motor aan. Daarna besteedde ik zo'n 2 à 3 uur aan het reinigen en zorgvuldig afstellen van de carburateurs. Enkele kleine problemen, veroorzaakt door zgn. "valse lucht", kon ik oplossen. Na het afregelen van het ontstekingstijdstip, startte de motor na één of twee trappen en liep mooi stationair. Tot zover liep alles perfect. Klik op de afbeeldingen voor normaal formaat HET MINDER GOEDE NIEUWS: De Lucas Rita ontsteking heeft een serieus nadeel: hij gebruikt veel electriciteit. Zoals ik al eerder noemde wilde ik de motorfiets aan de praat krijgen om er zeker van te zijn dat de basis technisch OK was, voor er serieus werk van te maken. De Lucas Rita unit heb ik vervolgens separaat aangesloten met behulp van een schakelaar en een kleine 12 volt accu. Na een paar uur starten, stationair, gas geven, ect. begon de accu leeg te raken en erger: daardoor was de motor moeilijker te starten. De kleine accu was nieuw en volledig opgeladen voor ik aan dat experiment begon, dus je hoeft niet James Watt te heten om te constateren dat de Lucas Rita unit (te) véél electriciteit verbruikt. Ik heb nog geen gelegenheid gehad om hier nader onderzoek naar te doen maar het is mij al duidelijk dat de vonk die de Lucas Rita unit produceert afhankelijk is van een volledig of bijna volledig geladen accu. Indien je rondrijdt met een Lucas Rita unit op je Morini en steeds je dimlicht aan hebt en ook veel je knipperlichten gebruikt, dan ben ik ervan overtuigd dat je start- en ontstekingsproblemen krijgt met je motorfiets. Op zich geen probleem waar je op zondagmiddag een rondje mee rijdt, maar voor een motorfiets die dag-in-dag-uit gebruikt wordt wel een probleem. Vergeet echter niet dat de meeste Morini's inmiddels 20 jaar of ouder zijn. Misschien zijn er enkele fanatiekelingen die hun fiets iedere dag gebruiken, de meesten rijden misschien maximaal eens per week. In dat geval lijkt naast een Lucas Rita ontsteking een druppellader een goede investering. Daarmee houd je de accu van je motorfiets in optimale conditie, als je maar niet vergeet 'm aan te sluiten na iedere rit. Een vriend van mij en ex-motor monteur kwam met een mogelijk verklaring. Hij vertelde dat de RITA unit oorspronkelijk ontworpen is voor auto's. De meeste auto's hebben een wisselstroom dynamo en een flinke maat accu, zodat het hoge electriciteits verbruik geen enkel probleem is. Een motorfiets als de Morini met z'n onderbemeten dynamo (zeker op de vroege modellen die nog geen electrische startmotor hebben - TK) en ditto accu (hoewel type 12N9 (9 Ah) gemonteerd op de V-twin's vanaf '73 tot '78 is ook weer niet superklein - TK), zal vrij snel in de problemen geraken. Ik ben er niet helemaal zeker van, maar dat is zijn theorie. Dus dat zijn mijn ervaringen. Koop en monteer een Lucas Rita als je af en toe rijdt en tussentijds de accu opgeladen houdt. Als je dagelijks rijdt, investeer dan in een systeem dat het origineel zoveel mogelijk benaderd, zoals de Tritsch ontsteking of een digitale ontsteking van Boyer Bransden. Zodra ik meer gegevens heb van meer gedetailleerde tests, dan zal ik de resultaten op deze pagina bekend maken. Kieran De installatiegegevens lees je hier. Terug naar de technische pagina. Terug naar de indexpagina.